Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã rất nỗ lực trong việc cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh. Đóng góp một phần quan trọng trong thành công này phải kể đến Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Qua 19 năm, PCI đã làm tốt vai trò là thước đo cho chất lượng điều hành kinh tế của các địa phương.
Vào ngày 9/5, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã tổ chức Lễ Công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) năm 2023. Lễ Công bố đã thu hút được nhiều sự quan tâm từ chính quyền các tỉnh, cộng đồng doanh nghiệp cũng như giới truyền thông. Kết quả PCI 2023 cho thấy nhiều sự thay đổi và ghi dấu bứt phá của không ít địa phương.
Với việc xây dựng và công bố PGI bên cạnh chỉ số PCI kể từ năm 2022, VCCI kỳ vọng các địa phương không chỉ tập trung cải thiện môi trường kinh doanh, phát triển kinh tế mà còn phải phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. Theo đó, PGI là bộ chỉ số đánh giá mức độ thân thiện với môi trường của các địa phương dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh. Báo cáo PCI và PGI 2023 mang đến thông điệp và cũng là niềm tin vào sự chuyển đổi mạnh mẽ của môi trường kinh doanh Việt Nam theo hướng thuận lợi cho doanh nghiệp, thân thiện với môi trường.
Một điểm mới của báo cáo PCI kể từ năm 2022 là chỉ xếp hạng 30 địa phương có điểm số PCI cao nhất. Điều này nhằm khuyến khích thành quả và nỗ lực thay đổi của các địa phương ở nhóm dẫn đầu PCI. Đồng thời nhằm giảm bớt áp lực cho các địa phương ở nhóm dưới. Hiện nay, nhiều địa phương quá chú trọng vào thứ hạng, điểm số mà quên đi mục đích thật sự của PCI. Theo đó, thứ hạng PCI chỉ là để tuyên dương, quan trọng hơn hết vẫn là điểm số PCI, điều thể hiện niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp dành cho chính quyền, mang đến hiệu quả thực chất trong cải thiện môi trường kinh doanh.
Theo kết quả PCI năm 2023, Quảng Ninh vẫn tiếp tục giữ vị trí số 1 với 71,25 điểm, đánh dấu cột mốc dẫn đầu liên tiếp 7 năm qua. Long An là địa phương có bước tiến lớn về điểm số, tăng vượt bậc 8 hạng, lên vị trí Á quân với 70,94 điểm. Chi tiết hơn, Long An được doanh nghiệp đánh giá cao về những khía cạnh như cắt giảm chi phí không chính thức cho doanh nghiệp (xếp hạng 2/62); chất lượng, hiệu quả cải cách thủ tục hành chính trong chi phí thời gian (xếp hạng 4/63); tính năng động, tiên phong của bộ máy chính quyền (xếp hạng 4/63).
Các vị trí tiếp theo trong top 5 của bảng xếp hạng lần lượt là Hải Phòng (70,34 điểm), Bắc Giang (69,75 điểm), Đồng Tháp (69,66 điểm). Theo đó, Hải Phòng đã 3 năm liên tiếp nằm trong top 5 của cả nước kể từ năm 2021 đến nay. Kế đến, Bắc Giang đánh dấu năm thứ 2 xuất hiện trong top 5 kể từ sự bứt phá vượt bậc ở năm 2022. Ngoài ra, Đồng Tháp giữ vững hạng 5 và tiếp tục kéo dài chuỗi 16 năm liên tiếp nằm trong top 5 PCI cả nước, từ năm 2008 tới nay.
Tại vùng ĐBSCL, kết quả PCI cũng ghi nhận sự vươn lên ngoạn mục của Cà Mau (hạng 22, tăng 36 bậc), Tiền Giang (hạng 29, tăng 21 bậc). Đáng quan tâm, Hậu Giang tiếp tục có sự cải thiện tốt, nằm trong top 10 của PCI 2023, đánh dấu xu hướng cải thiện liên tục từ năm 2017 tới nay. Ngoài ra, Long An, Cần Thơ, Trà Vinh và Bến Tre cũng là các địa phương có sự cải thiện về thứ hạng lẫn điểm số. Theo đó, vùng ĐBSCL vẫn duy trì được 5 vị trí trong top 20 tỉnh, thành phố dẫn đầu về chất lượng điều hành kinh tế của cả nước.
Điểm số PCI trung bình vùng ĐBSCL qua các năm (Nguồn: Dữ liệu PCI các năm)
Có thể thấy, trong giai đoạn trước năm 2012, điểm PCI trung bình của ĐBSCL có sự cách biệt rõ rệt so với trung bình cả nước và các vùng kinh tế khác. Tuy nhiên, xu hướng hội tụ về điểm số của các vùng kinh tế đã làm cho lợi thế về môi trường kinh doanh của ĐBSCL dần phai nhạt. Đến năm 2022, điểm PCI trung bình của ĐBSCL tăng nhẹ so với năm trước nhưng vẫn chưa quay lại mốc trước dịch bệnh (năm 2019). Điểm số và thứ hạng của các địa phương trong vùng cũng có nhiều biến động lớn, cả tích cực lẫn tiêu cực.
Tuy nhiên, vùng ĐBSCL đã ghi nhận có sự cải thiện tốt về điểm số và xếp hạng trong năm 2023. Theo đó, điểm PCI của ĐBSCL tăng 4% so với cùng kỳ, đạt mức cao nhất kể từ 2009 đến nay. Kết quả này một phần nhờ việc có 11 địa phương trong khu vực tăng điểm, 7 địa phương tăng hạng. Trong đó, có 4 địa phương nằm trong top 10 và 8 địa phương nằm trong top 30 địa phương có chất lượng điều hành kinh tế tốt nhất cả nước. Giúp cho ĐBSCL vươn lên từ xếp hạng 4/6 những năm trước thành xếp hạng 2/6 so với các vùng kinh tế cả nước trong năm 2023.
Trong thời gian tới, với sự phê duyệt Quy hoạch vùng ĐBSCL cùng với các dự án cao tốc trọng điểm và các điều kiện tự nhiên sẵn có. ĐBSCL sẽ có thêm nhiều cơ hội để phát triển, hướng đến mục tiêu trở thành vùng kinh tế đóng góp lớn vào nền kinh tế của đất nước. Để đạt được điều này, chính quyền địa phương cần chuẩn bị sẵn sàng để nắm bắt cơ hội trong tương lai, mà môi trường kinh doanh là một yếu tố không thể thiếu.
Phòng Tư vấn